` Haft krzyżykowy - ograniczenia techniki
 Dodaj do ulubionych| Dodaj zakładkę: | | |  Other
UWAGA! Program nie posiada najnowszych kolorów DMC oraz Ariadny.

Ograniczenia haftu krzyżykowego.


    W niniejszym opracowaniu wymienione i zilustrowane będą podstawowe ograniczenia jakie niesie technika haftu krzyżykowego. Osoba projektująca wzór haftu oraz wyszywająca wiedząc o ich istnieniu ustrzeże się wielu błędów oraz zrozumie dlaczego czasami uzyskane efekty pracy, w tym pracy programu HaftiX, są niezadawalające oraz jak je poprawić.

    Artykuł dla: początkujących i średniozaawansowanych.
    Autor: Grzegorz Żochowski
    Kopiowanie treści i obrazów bez zgody autora jest zabronione. Można odwoływać się do treści przez podanie linka lub umieszczenie tej strony w ramce HTML.

    Słowniczek pojęć:

    Dithering - technika poprawy jakości obrazów, w tym przypadku haftu. Funkcja programu HaftiX, którą można znaleźć w oknie "Konwersji". Dokładniejszy opis w treści artykułu.
    Paleta - zestaw kolorów jednej marki nici jednego producenta.
    Konwersja - przetworzenie zdjęcia lub obrazu na wzór haftu krzyżykowego.
    HaftiX - program komputerowy służący do tworzenia wzorów haftu krzyżykowego z obrazów.
  1. Niewielka liczba kolorów

  2.     Nie sposób oszacować ile kolorów człowiek jest w stanie dostrzec. Przeciętne zdjęcie w wersji elektronicznej składa się z kilkudziesięciu do kilkuset tysięcy kolorów i nie jest to dużo biorąc pod uwagę fakt, że człowiek widzi o wiele więcej niż monitor komputerowy jest w stanie wyświetlić albo drukarka wydrukować. Projektując haft mamy do dyspozycji mniej lub sporo mniej niż 500 kolorów. Żaden producent nie pokrywa swoimi wyrobami pełnej gamy kolorów.

        Przyjrzyjmy się jak wyglądałyby hafty zrobione na podstawie pokazanego w poniższej tabeli zdjęcia "żaglówki".

    Porównanie dostępności kolorów o odcieniach jasnobłekitnych w poszczególnych paletach. Najlepiej w tym przypadku poradziłyby sobie produkty firmy Coats (marka: Anchor). W pozostałych przypadkach proszę zwrócić uwagę na widoczne zafałszowanie koloru spowodowane brakiem odpowiednich odcieni oraz utratę szczegółów będącą skutkiem względnie niewielkiego wyboru barw w palecie.
    1975891_Ariadna.jpg, 15kB
    Ariadna
    1975891_DMC.jpg, 15kB
    DMC
    1975891.jpg, 14kB
    Oryginalny obrazek
    1975891_Madeira.jpg, 15kB
    Madeira
    1975891_Anchor.jpg, 15kB
    Anchor
    1975891_wgAnchor.jpg, 15kB
    Wełna gobelinowa Anchor

        Spośród najpopularniejszych mulin dostępnych w Polsce ilość kolorów w palecie i ceny kształtują się następująco (wliczając nici cieniowane):

    Paleta Ilość kolorów Cena w dniu 26 maja 2009 r.
    Ariadna 210 1,00 zł za 8 m
    Madeira 369 1,90 zł za 10 m (1,52 zł za 8 m)
    Anchor 460 2,40 zł za 8 m
    DMC 493 2,40 zł za 8 m

        Widać, że przez tych, którzy mają mniej kolorów w ofercie, zachęcani jesteśmy do zakupów ceną. Dlatego, uwaga!, czasami wystarczy uboższa paleta, która da wystarczająco dobre rezultaty. Oszczędni projektowanie powinni zaczynać od najtańszych rozwiązań, ale dla pewności nie zaszkodzi sprawdzić jak haft wyglądłby gdyby użyć droższych nici. Poza tym, opierając się na przykładzie "żaglówek", niektórym osobom może się przecież spodobać zafałszowanie kolorów jakie daje np. paleta Madeira sprawiając, że woda jest bardziej turkusowa.

        Przy tej okazji spójrzmy jak działa wbudowany w HaftiXa dithering. Jest to opcja, której użycie do konwersji na wzór haftu może sprawić wrażenie większej liczby kolorów. Technika podobna jest do malarskiej, w której malarz mając kilka kolorów, przez miesznie ich uzyskuje następne. W tym przypadku również następuje mieszanie, tylko że przez umieszczanie koło siebie krzyżyków o różnych kolorach. Hafty, w których używano ditheringu są ładniejsze jeśli patrzy się na nie z pewnej odległości. Z bliska natomiast widać "szum" kolorów, pstrokaciznę, która czasami może razić, choć zazwyczaj pomaga, zwłaszcza przy dużych wzorach. Jest ona jednak na pewno trudniejsza do wyhaftowania.

    Dwa dolne obrazki wykonane były przy użyciu tej samej palety kolorów. Patrząc z odległości kilku metrów prawy wygląda ładniej i niewiele odbiega od najlepszej z symulacji.
    1975891.jpg, 14kB
    Oryginalny obrazek
    1975891_Anchor.jpg, 15kB
    Anchor
    1975891_Ariadna.jpg, 15kB
    Ariadna
    1975891_Ariadna_dith.jpg, 20kB
    Ariadna + funkcja ditheringu pozornie zwiększająca ilość barw

        Kiedy projektuję wzór szukam najlepszego rozwiązania używając dostępnych w programie HaftiX narzędzi. W tym przypadku wybrałem paletę Anchor. Jako, że nie podobało mi się, że najjaśniejsze partie nieba oddane zostały ciepłymi kolorami (znów odzywa się brak potrzebnych kolorów), postanowiłem spróbować zastąpić je i kilka innych bardziej niebieskimi. W wyniku tego niebo stało się jeszcze mniej cieniowane, przejścia kolorów wydają się zbyt gwałtowne (patrz: tabela poniżej). Dithering daje bardzo dobre rezultaty właśnie gdy szukamy łagodniejszych przejść. Wszak łagodna zmiana koloru polega na tym, że pomiędzy jednym odcieniem a drugim jest bardzo wiele barw pośrednich. Im więcej tym trudniej znaleźć granice między nimi, a przy pewnej liczbie oko ludzkie już nie jest w stanie odróżnić poszczególnych granic. Mając niewiele kolorów do wyboru ciężko zrobić łagodne przejścia bez użycia ditheringu. Dithering oszukuje nasz wzrok mieszając barwy i uzupełniając w ten sposób ich niedostatek. Ostatecznie najlepsze, według mnie, rozwiązanie to użycie palety Anchor i konwersja zdjęcia na wzór haftu z ustawioną na minimum opcją ditheringu.

    Szukanie najlepszego rozwiązania.
    1975891.jpg, 14kB
    Oryginalny obrazek
    1975891_Anchor.jpg, 15kB
    Anchor
    1975891_Anchor_mod.jpg, 15kB
    Anchor z wyeliminowanymi kolorami ciepłymi oraz zbyt mało nasyconymi (szarymi)
    1975891_Anchor_mod.jpg, 15kB
    Anchor z włączoną i ustawioną na minimum funkcją ditheringu

        Podsumowanie. Co można zrobić aby poprawić wzór haftu:

    • zmienić paletę na taką, która lepiej pasuje do naszego obrazu. Jeżeli nie wiadomo, która będzie najlepsza, spróbujmy zrobić symulację widoku haftu z każdą, do której mamy dostęp (którą można kupić);
    • użyć funkcji ditheringu, aby pozornie zwiększyć ilość kolorów;
    • pozbyć się lub ręcznie przekolorować elementy zdjęcia, których kolory nie są oddane poprawnie.

        Na zakończenie jeszcze jedna ilustracja poruszanego zagadnienia:

    Kolejna pochwała ditheringu

    Oryginalny obrazek

    Madeira

    Anchor

    DMC

    Ariadna

    Ariadna z funkcją ditheringu ustawioną na maksimum
  3. Haft składa się z jednokolorowych, dosyć dużych pól

  4.     Kolejna niedogodność, którą napotykamy projektując wzór haftu polega na tym, że docelowe dzieło to szereg leżących koło siebie, jednokolorowych pól. I to na dodatek dosyć dużych. Ekran, na który teraz Państwo patrzycie również złożony jest z jednobarwnych pól, przy czym pojedyncze pole jest na tyle małe, że kropka kończąca to zdanie składa się prawdopodobnie z czterech. Dzięki temu to co widzimy jest względnie wyraźne i posiada liczne rozróżnialne szczegóły.

        Gdybyśmy zrobili haft wielkości znaczka pocztowego mielibyśmy do dyspozycji powierzchnię kanwy o wymiarach od 10x10 krzyżyków do 30x30 krzyżyków w zależności od jej gęstości. Nie ma się co łudzić, że przy takich parametrach uzyskamy zadowalający efekt. A przecież na znaczkach pocztowych postaci są dosyć wyraźne. Bierze się to z różnicy tzw. rozdzielczości obrazów. Zdjęcie wykonane u fotografa ma rozdzielczość ponad 300 ppi (kolorowych punktów na cal), zdjęcie w gazecie wysokiej jakości posiada rozdzielczość 150-175 lpi (tzw. liniatura, upraszczając, można tę wielkość traktować jako bezpośredni odpowiednik punktów na cal), w słabszej gazecie 115 lpi. Widzimy, że im mniejsza rozdzielczość tym słabasza jakość obrazu. Jakiego rzędu rozdzielczością dysponuje technika haftu krzyżykowego? Otóż taką samą jak gęstość kanwy wyrażona w krzyżykach na cal. Typową wartością jest 14. To niesłychanie mało.

    Portret wielkości znaczka pocztowego wykonany techniką haftu krzyżykowego.

    Portret na kanwie o gęstości 43 krzyżyki/10 cm

    Portret na kanwie o gęstości 100 krzyżyków/10 cm

        Im mniejszcza gęstość oczek kanwy tym mniejsze mamy możliwości zaprezentowania szczegółów. Jedna z podstawych reguł, którą powinniśmy znać brzmi: haft krzyżykowy, który jest tej samej wielkości co obraz, z którego on powstał będzie zawsze dużo słabszej jakości.

        Możliwości zaprezentowania szczegółów w hafcie rosną wraz z ilością krzyżyków, jaką zajmie haft. Ilość tę można zwiększyć przez użycie gęstszej kanwy lub przez zwiększenie rozmiarów haftu. Pierwszy ze sposóbów zwiększa trudność haftowania przez to, że oczka kanwy są wtedy mniejsze i trzeba mieć lepszy wzrok, żeby w miarę komfortowo z nimi poradzić.

    Widok detalu haftu o takim samym rozmiarze na różnych kanwach

    Kanwa 11ct (43 krzyżyki na 10 cm)

    Kanwa 50 krzyżyków na 10 cm

    Kanwa 14ct (55 krzyżyków na 10 cm)

    Kanwa 100 krzyżyków na 10 cm

        Przy tej okazji zamieszczę przelicznik najpopularniejszych gęstości kanw wyrażonych w oczkach lub krzyżykach na cal (skrótowo określana bywa przez: cpt, ct) na używane w Polsce oczka lub krzyżyki na 10 cm. Jeżeli spotkają się Państwo z np. kanwą "Adia 14" to "14" mówi właśnie o tym ile ta kanwa ma oczek na cal.

    Przelicznik gęstości kanw
    Gęstość
    [krzyżyki na cal, ct, cpt]
    Gęstość
    [krzyżyki na 10 cm]
    Rozmiar krzyżyka
    [mm]
    6,5 26 3,91
    7 28 3,63
    10 39 2,54
    11 43 2,3
    12 47 2,12
    13 51 1,95
    14 55 1,81
    15 59 1,69
    16 63 1,59
    17 67 1,49
    18 71 1,41
    19 75 1,34
    20 79 1,27

        Innym problemem wynikającym z niewielkiej rozdzielczości są postrzępione krawędzie i niemożność uzyskania gładkich linii. To tak jakby próbować ułożyć koło z kwadratów. Im więcej mamy kwadratow, a "koło" jest większe tym bardziej będzie okrągłe.

    Gładkość krawędzi zależy od gęstości kanwy. Pomaga też zastosowanie przy konwersji opcji zmiany rozmiaru obrazka z wygładzaniem.

    Obraz oryginalny

    Kanwa 43 krzyżyki na 10 cm

    Kanwa 79 krzyżyków na 10 cm

    Kanwa 43 krzyżyki na 10 cm, zastosowana opcja wygładzania

        Opcja wygładzania, która, w zaprezentowanym powyżej przykładzie, wyraźnie poprawiła wygląd haftu znajduje się w oknie konwersji w programie HaftiX. Jest stosowana do przetwarzania obrazów skanowanych z gazet oraz czyni wzór bardziej "miękkim". Nie zawsze jest to pożądane. Dlatego warto sprawdzić, jak będzie wyglądał wzór przy wybranej opcji wygładzania, a jak przy opcji wyostrzania, żeby wybrać najlepsze rozwiązanie. Haft przygotowany z włączonym wygładzaniem będzie lepiej wyglądał z dalszej odległości. Z bliska będzie sprawiał wrażenie zamglonego.

        Są jednak elementy, których nie da się odwzorować samymi krzyżykami. Aby oddać w miarę wiernie i szczegółowo jakiś skomplikowany ornament potrzeba bardzo dużego haftu, najczęściej większego niż akceptowalny przez haftującego rozmiar.

        Przy haftowaniu cienkich linii można się posiłkować tzw. konturami.

    Haft krzyżykowy drobne elementy i cienkie linie jest w stanie odwzorować tylko przy użyciu tzw. konturów.

    Obraz oryginalny

    Haft

    Haft z zastosowaniem konturów

        Podsumowanie. Co można zrobić aby uzyskać większą liczbę szczegółów w hafcie oraz gładsze krawędzie:

    • przygotować wzór na gęstszą kanwę;
    • zwiększyć wielkość haftu;
    • drobne i cienkie elementy obrazu wykonać konturami;
    • zrezygnować z elementów wzoru, które i tak będą słabo widoczne;
    • wybrać w HaftiXie opcję zmiany rozmiaru obrazka z wygładzaniem i
    • pozwolić programowi użyć większej liczby kolorów, żeby miał odpowiednią ich ilość do wygenerowania łagodnych przejść;
  5. Kolorowe nici mają w tle jednobarwną kanwę

  6.     W zależności od gęstości kanwy różni się ilość nitek, którymi należy wyszywać aby zakryć kolor tła. Nić zbyt cienka pozostawi nie zakryte przez nią miejsce. Jeżeli kanwa, zazwyczaj jasna, będzie przebijała między nitkami, wowczas wzór będzie dodatkowo rozjaśniony. Nie jest to może najbardziej ważna sprawa, ale także wpływa na ogólny wizerunek haftu. Więcej na ten temat napiszę w osobnym artykule.


    Fragment haftu wyszyty nicią na tyle cienką, że prześwituje kanwa

    Fragment haftu, w którym nie widać kanwy

        Podsumowanie. Co można zrobić aby uzyskać ładniejszy haft:

    • wyszywać go odpowiednio grubą nitką;
    • używać kolorowej kanwy lub w kolorze, który wpłynie jak najmniej na obraz;
  7. Efekt zależy od sposobu wyszywania oraz obróbki.

  8.     Zbliżając się do końca napomknę jeszcze, że ostateczny rezultat zależy także od niektórych aspektów, nazwijmy to, mechanicznych. Wygląd haftu pozwala na ocenę opanowania warsztatu przez hafciarza. Cechy haftu, bez zaglądania na jego lewą stronę i bez oceny wielkości i treści, które wyróżniają doświadczonego hafciarza to:

    • wszystkie krzyżyki są równe;
    • zachowany jest jeden kierunek haftowania;
    • nie widać granic między poszczególnymi dziesiątkami krzyżykow;
    • nie widać śladów prania i prasowania (w poprzednim punkcie obrazek z prawej strony nosi takie ślady)

        Nawiasem mówiąc zastanawiam się na ile i czy zawsze zasadne jest pranie i prasowanie po wyhaftowaniu. Mam wrażenie, że czasem można tylko popsuć ładną fakturę pracy. Jeżeli ktoś ma większe doświadczenie, chętnie skorzystam z opinii. Zajmuję się bardziej projektowaniem niż haftowaniem i nie mam wielu okazji, żeby eksperymentować z gotowymi pracami.


O programie | Galeria | Pomoc | Poradnik | Kontakt | Pisalnia | Pobierz | Cennik | Darmowe wzory | RSS | English